Hạnh nhân là một trong những loại hạt cây phổ biến nhất trên thế giới.

Nhân hạt mơ được gọi là hạnh nhân. Loại hạt này từ lâu đã được so sánh là ‘thực phẩm siêu hoàn hảo” với những đặc tính mà các loại hạt dinh dưỡng khác khó có thể cung cấp. Hạnh nhân chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể. Khi ăn có vị thơm, ngon nên được nhiều người ưa thích. Trong khi Óc chó được coi là ‘vua” của các loại hạt thì nhân hạt mơ thường được ví như ‘nữ hoàng” của các loại hạt.

Việc sử dụng nhân hạt mơ rất khác nhau. Có thể ăn sống như một món ăn nhẹ lành mạnh với thành phần chính là dầu hạnh nhân, sữa hạnh nhân, bột hạnh nhân. Ngay cả trong nhiều loại kem dưỡng da và nước hoa.

Có hai loại hạt chính: hạnh nhân (nhân mơ đắng) và hạnh cam (nhân mơ ngọt). Nhân hạt mơ thường được sử dụng trong y học. Về thành phần hóa học, hạnh nhân chứa 2-3% amygdalin, 40-50% tinh dầu (emulsin, amygdalase, mận khô). Theo Đông y, nhân hạt mơ có vị đắng, tính bình, ít độc. Trong Kinh sư và Đại trường.

Thành phần

Hạnh nhân có 2-3% amygdalin, 40- 50% dầu béo, men (emulsin, amygdalase, prunase…). Theo Đông y, nhân hạt mơ vị đắng, tính ôn, có ít độc; vào kinh Phế và Đại trường.

Nhân hạt mơ có chứa amygdalin, dưới tác dụng của men và dịch vị sẽ cho acid xyanhydric (HCN) và aldehyt benzoic. Aldehyt benzoic có tác dụng long đờm. Chất HCN có tác dụng với trung khu thần kinh, lúc đầu gây hưng phấn, sau ức chế có thể dẫn đến co quắp, sau đó hôn mê, nên không được uống quá liều lượng. Dùng sống rất dễ bị ngộ độc; nếu bị ngộ độc, có thể lấy 100-125g vỏ cây mơ, sắc uống để giải độc.

Hạnh nhân có tác dụng trừ đàm chỉ khái bình suyễn, nhuận tràng thông tiện. Dùng cho người bị viêm khí phế quản, hen suyễn, ho, viêm họng, táo bón. Ngày dùng 4-10g, bằng cách nấu, ướp, chưng hầm.

Cháo nhân hạt mơ thích hợp cho người hen suyễn cấp phù nề, tiểu dắt, tiểu buốt.

Được dùng làm thuốc chữa các bệnh sau

Tuyên phế, bình suyễn: Chữa viêm phế quản, hen phế quản.

Bài 1: khổ hạnh nhân 8g, tô diệp 8g, cát cánh 8g, chỉ xác 8g, quất bì 8g, gừng sống 8g, phục linh 12g, tiền hồ 12g, pháp bán hạ 8g, đại táo 8g. Sắc uống. Chữa ho, hen suyễn, cảm mạo do lạnh (phong hàn).

Bài 2: cam hạnh nhân 200g, nước ép gừng tươi 80g, tử uyển 63g, ngũ vị tử 63g, vỏ rễ dâu 70g, bối mẫu 70g, mộc thông 70g. Sắc lấy nước và cô đặc, thêm mật ong cô thành cao. Mỗi lần uống 1 thìa, ngày 2 lần. Chữa ho lâu ngày, có tiếng rít.

Nhuận tràng, thông đại tiện: nhân hạt mơ 12g, bá tử nhân 12g, hỏa ma nhân 12g. Sắc uống. Chữa người già hoặc phụ nữ sau khi đẻ bị táo bón.

Kết hợp với những món ăn

Hạnh nhân ướp đường phèn: nhân hạt mơ, đường phèn, liều lượng bằng nhau. Nhân hạt mơ ngâm vào nước sôi, bóc bỏ vỏ màng; nghiền trộn với đường. Ngày ăn 2 lần sáng và chiều, mỗi lần ăn 9g. Dùng tốt cho người bị viêm khí phế quản mạn tính, ho khan dài ngày đờm dính.

Hạnh lê ẩm: nhân hạt mơ 10g, lê to 1 quả. Lê gọt vỏ thái lát. Hai thứ nấu chín, thêm chút đường phèn khuấy cho tan đều. Dùng tốt cho bệnh nhân viêm khí phế quản cấp tính dạng viêm khô, nóng sốt, ho khan ít đờm.

Cháo hạnh nhân: nhân hạt mơ 10g, gạo tẻ 60-100g. Nhân hạt mơ bóc vỏ ngoài, đập vụn nấu với gạo thành cháo. Dùng cho người hen suyễn cấp phù nề, tiểu dắt, tiểu buốt.

Hạnh nhân trư phế thang: phổi lợn 200g, nhân hạt mơ 10g, mật ong 100ml, gừng tươi 10g. Đem phổi lợn thái lát; nấu với gừng và nhân hạt mơ, ăn trong ngày. Dùng tốt cho bệnh nhân ho gà, ho khan từng cơn dài ngày.

Cháo hạnh nhân tử tô: nhân hạt mơ 10g, tô tử 15g, lai phục tử 15g, gạo tẻ 100g. 3 dược liệu nấu lấy nước bỏ bã, nấu với gạo thành cháo. Ngày làm 1 lần, chia 2 lần ăn (sáng, chiều). Dùng tốt cho bệnh nhân bị hen phế quản (suyễn) thở có tiếng ngáy rít trong họng, đầy tức vùng ngực, ho đờm trắng loãng, sợ lạnh, sốt nóng, đau mỏi toàn thân.

Gà hầm hạnh nhân: gà mái ta 1 con (khoảng 1kg), nhân hạt mơ 45g. Gà làm sạch, chặt bỏ đầu, cổ, ruột; nhân hạt mơ đảo trong nước sôi vài phút bóc bỏ vỏ ngoài. Gà và nhân hạt mơ đặt trong bát tô to; thêm dấm, muối, gừng, hành và chút nước. Đun cách thủy trong 2 giờ. Món này rất tốt cho bệnh nhân viêm khí phế quản mạn, lao phổi, táo bón.

Cấm kỵ

Người bị tiêu chảy cấm uống. Không dùng quá liều (người lớn 12g, trẻ em 4g)./.

Nguồn: suckhoedoisong.vn